Türkiye’de Krematoryum Var mı? Ölü Yakılan Yer Olan Krematoryum Hakkında Merak Edilenler
Türkiye'de zaman zaman gündeme gelen ancak uygulamada karşılığı bulunmayan konulardan biri de krematoryumlar, yani ölü yakma fırınları. Özellikle büyük şehirlerde defin alanlarının yetersizliği ve farklı inanç gruplarının talepleri bu konuyu tekrar gündeme taşıyor. Peki, Türkiye’de krematoryum var mı? Krematoryum nedir?
Türkiye’de Aktif Krematoryum Bulunmuyor
Resmi olarak belediyelere, krematoryum yani ölü yakma fırını kurma yetkisi verilmiş durumda. Ancak bugüne kadar hiçbir belediye bu yetkiyi kullanarak böyle bir tesis inşa etmedi. Gerek kamuoyundaki olumsuz bakış açısı gerekse kültürel hassasiyetler nedeniyle Türkiye’de aktif olarak çalışan bir krematoryum bulunmamaktadır.
Osmanlı'nın son dönemlerine dair bazı kaynaklar, Anadolu Kavağı sınırları içinde krematoryum benzeri bir yapının varlığından söz eder. Yine İstanbul’daki Zincirlikuyu Mezarlığı’nda geçmişte bir krematoryum binası inşa edilmiş ancak bu yapı sonradan yıkılarak otoparka çevrilmiştir.
Türkiye, Krematoryum İhracatçısı
İlginç olan ise, Türkiye'nin krematoryum fırınları konusunda dünya çapında üretici ve ihracatçı konumunda olmasıdır. Yani yurtiçinde kullanılmayan bu sistemler, yurt dışındaki ülkeler için Türkiye’de üretilip ihraç ediliyor.
Krematoryum Nedir?
Krematoryum, insan cenazelerinin yüksek sıcaklıklarda yakıldığı tesislerdir. Bu işlem sonunda geriye yalnızca kemik külü kalır. Küller daha sonra istenirse mezara gömülür, denize serpilir ya da özel kaplarda saklanır.
Ölü yakma geleneği, özellikle Hinduzim, Budizm ve bazı batı ülkelerindeki Hristiyan topluluklar arasında oldukça yaygındır. Ölü yakma işlemine salgın hastalık riski taşıyan cenazeler için başvurulduğu da bilinmektedir.
Türkçeye İngilizce “crematorium” kelimesinden geçen bu terimin kökeni, Latince “cremare” (yakmak) fiiline dayanır.
Kültürel ve Dini Hassasiyetler Etkili
Türkiye’de krematoryumların olmamasının temel nedeni olarak İslam inancında ölü yakmanın haram sayılması gösterilmektedir. Bu nedenle, halkın büyük kısmı tarafından olumsuz karşılanan bu uygulama, resmi olarak mümkün olmasına rağmen hiçbir kamu kurumu tarafından hayata geçirilmemiştir.
Buna karşın, ülkede yaşayan azınlık gruplarının veya yabancı uyruklu kişilerin defin tercihleri arasında ölü yakma talebi olabilmekte; bu kişiler çoğu zaman bu işlemi yaptırmak için yurt dışındaki krematoryumlara yönelmektedir.
Krematoryum konusu, hem çevresel hem de kentsel planlama açısından gelecekte yeniden gündeme gelebilir. Ancak şimdilik Türkiye’de bu alanda işleyen herhangi bir tesis bulunmamaktadır.
